Η πολιτική στη φιλοσοφική σκέψη του Δάντη Αλιγκιέρι. Μια προσέγγιση στο έργο De Monarchia libri tres

Ο μεγάλος Φλωρεντινός ποιητής, φιλόσοφος και πολιτικός του ιταλικού Μεσαίωνα Δάντης Αλιγκιέρι έζησε κατά τον 13^ο με 14^ο αιώνα, σε μία εποχή με πολλές ταραχές και συγκρούσεις σε πολιτικό, θρησκευτικό και κοινωνικό επίπεδο. Έδειξε έντονο ενδιαφέρον για τη δημόσια ζωή της πόλης του και πάσχισε για την ανεξαρτησία της Φλωρεντίας από τις επεκτατικές τάσεις της τότε παποσύνης, γνωρίζοντας έτσι την εξορία. Έγραψε στα λατινικά τη φιλοσοφική και πολιτική πραγματεία Περί Μοναρχίας, θέλοντας να παρέμβει σε ένα από τα πιο επίκαιρα θέματα της εποχής του: τη σχέση μεταξύ της κοσμικής και της θρησκευτικής εξουσίας. Εκεί διατυπώνει την πολιτική θεωρία των δύο ηλίων, αναφέροντας ότι οι δύο εξουσίες είναι αυτόνομες και ισάξιες, εφόσον προέρχονται και οι δύο από τον Θεό, και οφείλουν να συνεργάζονται. Ο πολιτικός στοχασμός του και οι προσπάθειές του για τον περιορισμό της παπικής εξουσίας οδήγησαν τους διανοούμενους του  18^ου και 19^ου αιώνα να τον θεωρήσουν ως έναν ριζοσπαστικό αντικληρικό, Ιταλό πατριώτη, ο οποίος αποτέλεσε πρόδρομο της Ιταλικής Παλιγγενεσίας, ενώ τον 20^ο αιώνα χαρακτηρίστηκε ως πνευματικός πατέρας του ιταλικού γένους.

Το 1921 ο Πάπας Βενέδικτος ΙΕ’, κινούμενος από την επιθυμία να λύσει το λεγόμενο «Ρωμαϊκό Ζήτημα» και να προωθήσει τη συμφιλίωση μεταξύ Κράτους και Εκκλησίας, εξέδωσε την εγκύκλιο In Praeclara Summorum με αφορμή την έκτη εκατονταετηρίδα από τον θάνατο του Δάντη. Στην εγκύκλιο αυτή ο Πάπας ερμήνευσε επιδέξια τη σκέψη του Φλωρεντινού ποιητή, ενώνοντας το θρησκευτικό στοιχείο με το ηθικό και το πολιτικό, ενώ κατέδειξε τη χριστιανική πίστη του σε αντιδιαστολή προς τον μύθο της Ιταλικής Παλιγγενεσίας, που τον ήθελε αντικληρικό διανοούμενο και υποστηρικτή του κοσμικισμού. Παράλληλα, υπογράμμισε την απόλυτη εμπιστοσύνη του στον εκκλησιαστικό θεσμό. Ειδική αναφορά έκανε στο έργο Περί Μοναρχίας, και κυρίως στα δύο τελευταία κεφάλαια του Βιβλίου Γ’, όπου ο Φλωρεντινός ποιητής εξηγεί ότι δύο είναι οι σκοποί της ανθρώπινης ζωής: η ευδαιμονία στην επίγεια ζωή και η μακαριότητα στην αιώνια. Η κοσμική εξουσία πρέπει να μεριμνά για την επίγεια ευδαιμονία, ενώ η πνευματική εξουσία οφείλει να καθοδηγεί τους ανθρώπους στην αιώνια μακαριότητα.

Περιεχόμενα:

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ι. Το ιστορικό, φιλοσοφικό και πολιτικό υπόβαθρο της εποχής του Δάντη

ΙΙ. Βιογραφία και εργογραφία του Δάντη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’: DANTES PHILOSOPHUS

1.1 Οι θεμελιώδεις φιλοσοφικές θέσεις του Δάντη

1.2 Ο Θεός, ο κόσμος και ο άνθρωπος σύμφωνα με τον Δάντη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’: DANTES POLITICUS

2.1 De Monarchia – Περί Μοναρχίας

2.2 Η πολιτική σκέψη του Δάντη

2.3 Η συμβολή του Δάντη στην ιστορία της πολιτικής σκέψης

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Η εγκύκλιος In Praeclara Summorum του Πάπα Βενεδίκτου ΙΕ’

TABLE DES MATIERES

CONTENTS

INDICE DEI CONTENUTI

Ο συγγραφέας:

Ο Αρχιμανδρίτης Βησσαρίων Κουότσης είναι κληρικός της Ελληνικής Καθολικής Εξαρχίας και εφημέριος του Καθεδρικού Ι. Ναού της Αγίας Τριάδος Αθηνών. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλοσοφίας και του Τμήματος Θεολογίας του Ποντιφικού Γρηγοριανού Πανεπιστημίου της Ρώμης. Είναι, επίσης, πτυχιούχος του Τμήματος Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών στην Ιστορία Δογμάτων από το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., στη Δογματική και Συμβολική Θεολογία από το Τμήμα Θεολογίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και στην Ιστορία της Φιλοσοφίας και των Ιδεών από το Τμήμα Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. Είναι κάτοχος Master εξειδίκευσης στη διδασκαλία της φιλοσοφίας και της ιστορίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από το Πανεπιστήμιο eCampus της Ιταλίας. Είναι εκπαιδευτικός στη Λεόντειο Σχολή Ν. Σμύρνης και συνεργάτης της εφημερίδας «Καθολική» και του περιοδικού «Ανοιχτοί Ορίζοντες». Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων (ΠΕΘ), της Ιταλικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (SFI), της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (ΕΦΕ) και της Ένωσης Καθηγητών και Διανοουμένων για την Προαγωγή της Φιλοσοφίας στην Εκπαίδευση (Ε.Κ.Δ.Ε.Φ.).

Έργα του ιδίου:

Η φιλοσοφία του Νικαίας Βησσαρίωνος ως συνέχεια της Ελληνικής Πατερικής Φιλοσοφίας: μια προσέγγιση στο έργο In Calumniatorem Platonis libri quattuor, Εκδόσεις Γραφείου Καλού Τύπου, Αθήνα 2023.

Η Μεταρρύθμιση ως ιστορική και εκκλησιολογική πρόκληση: μια προσέγγιση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας κατά την Ομολογίαν Πίστεως του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Δοσιθέου, Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2022.

Ο Ένας και Τριαδικός Θεός: η συμβολή του Τερτυλλιανού στη θεολογική διατύπωση του τριαδικού δόγματος, Εκδόσεις Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη 2020.

La Triadologia nella Tradizione Orientale e in Bessarione di Nicea, Εκδόσεις Γραφείου Καλού Τύπου, Αθήνα 2020.

Για άρθρα και μελέτες του συγγραφέα: www.anixtiorizontes.gr/author/kouotsis

Συγγραφέας: Αρχιμ. Βησσαρίων Κουότσης

ISBN: 978-618-84916-9-4

Εκδόσεις: Γραφείον Καλού Τύπου

Χρονολογία Έκδοσης: Σεπτέμβριος 2024

Θέμα: Πολιτική Φιλοσοφία των Μέσων Χρόνων – Ιστορία της Φιλοσοφίας και των Ιδεών

Αριθμός σελίδων: 200

Διαστάσεις: 21×14

Τιμή: 16€